MADDEYİ TANIYALIM Ünitesi HATIRLAYALIM

konu anlatımı için devamına tıklayın



Doğal, işlenmiş ve Yapay Maddeleri Nasıl Ayırt Ederiz?
Çevremizde gördüğümüz eşya ya da alet olarak kullandığımız nesnelerin yapımında çeşitli maddeler kullanılır.Bu maddeler, nesnelerin kullanım alanlarına uygun olarak seçilir. Örneğin, bina yapımında sağlam ve sert, konfor ve rahatlık için kullanılan eşyalar ise esnek ve yumuşak maddelerden yapılır.Nesnelerin yapımında ve malzeme olarak kullanılan maddeleri doğal, işlenmiş ve yapay maddeler olarak sınışandırırız.
Doğal Maddeler: Ağaç, taş, demir, altın, sebze, meyve, pamuk gibi doğada kendiliğinden bulunan maddeleredoğal maddeler denir.Doğal maddenin işlenmesiyle elde edilen madde yine doğaldır. Pamuktan yapılan iplik, kumaş, bluz birer işlenmiş doğal maddedir.
Pamuk ipliğinin ürünü olan kumaş ve bluz son üründür. Buğday ve unun işlenmesiyle elde edilen ekmek de son üründür. Ekmek, tatlı için kullanıldığında malzeme de olur.
Doğal maddeler, çeşitli ürünleri elde ederken ham madde olarak kullanılır. Örneğin, pamuklu kumaşın ya da pamuk ipliğinin ham maddesi pamuktur.İşlenmiş Maddeler: Doğal maddelerin insanlar tarafından fabrika, atölye vb. yerlerde işlenmesiyle elde edilen maddelerdir. Pamuktan yapılan kumaş ya da iplikişlenmiş maddedir. işlenmiş ürünlerin yapımında kullanılan maddeler malzemedir.Bazı işlenmiş maddelerin yapımında doğal olmayan maddeler kullanıldığı için tümüyle doğal madde olarak nitelendiremeyiz.
Yapay Maddeler
Doğal maddelerin yerine kullanılmak üzere çeşitli yollarla yapılan maddelere yapay madde denir.Ağaçtan elde edilen doğal tahta yerine kullanılan suntayapay maddedir. Sunta, odun talaşının yapıştırılıp sıkıştırılmasıyla elde edilir.
Petrolden Elde Edilen Doğal Maddeler
Yer altından çıkarılan petrol, rafinerilere götürülerek işlenir. Burada ısının etkisiyle petrolü oluşturan maddeler birbirinden ayrılır.Petrol gazı (LPG)mutfakta (tüplü ocaklarda), taşıtlarda benzin gibi yakıt olarak kullanılır.Gaz yağı uçak yakıtlarına katılır, ısınma ve aydınlatmada kullanılır.Motorin (mazot) evlerin ısıtılmasında..
Yapay maddeler, doğal kaynakların tüketilmesine karşın üretilen doğal ürünlerin yerine kullanılan maddelerdir.

Paket lastiği, otomobil lastiği yapımında kullanılankauçuk petrol katranından yapılan yapay bir maddedir. Kauçuk ağacından elde edilen doğal kauçuğun yerine kullanılır.
Benzinin ham maddesi olan petrolden birçok doğal ve yapay madde elde edilir.

Petrolden Neler Elde Edilir?
Petrol gazı fabrikalarda ve bazı taşıtlarda yakıt olarak kullanılır.
Petrolden Elde Edilen Yapay Maddeler
Petrol katranından plastik, naylon, teşon, kauçuk gibi yapay maddeler elde edilir.
Plastik: Plastikten leğen, kova gibi ev eşyaları, çeşitli oyuncaklar yapılır. Pencere yapımında kullanılır. Plastikten bakalit denilen sert plastik de yapılır. Bakalit tencere, tava, çaydanlık vb. saplarında, televizyon, radyo gibi ürünlerde, araba aksesuarlarında kullanılır.
Petrol Ürünleri
LPG Benzin Gaz yağı Motorin Plastik Naylon Teflon Kauçuk Doğal madde
Naylon: Günümüzdeki giysilerin birçoğunda yün veya pamuğun yanında naylon iplik de kullanılır. Naylondan elde edilen sentetik iplikten yapılan kumaşa sentetikkumaş denir.
Teşon: Tencere ve tava yapımında kullanılır. Çelik, bakır ve alüminyumdan yapılan tencereler işlenmiş doğal maddelerdir. Teşon ise yapay maddedir.
Doğal Kaynaklar Nelerdir?
Doğal kaynaklar, yaşamımızı devam ettirebilmek ve kolaylaştırabilmek için kullandığımız kaynaklardır.

Ağaç, su, kömür, ham petrol, demir doğal kaynaklarımızdan bazılarıdır.Doğal kaynakları kullanarak birçok ürün elde ederiz. Binaların, ev eşyalarının, otomobillerin yapımında doğal kaynaklar kullanılır.