Öğretmenler için 4.Sınıf Bilim ve Kültür Yayınları Türkçe Dersi AYŞEGÜL Metni İşlenişi aşağıdadır
Tarih:1-5 Ekim 2012
1.TEMA: Güzel Ülkem Türkiye
İşlenilecek Metin 3: Ayşegül +Serbest Okuma Metni(Peri Bacaları sf:22)
Süre:5+1(Serbest Okuma) Türü: Öyküleyici Metin
Öğrenciden istenebilecek materyaller: İstedikleri ülkeyi tanıtan fotoğraflar, ülkemizin güzelliklerini yansıtan kartpostallar.
1.DERS:
Zihinsel Hazırlık:
Bölgelerin harita üzerinde gösterilmesi.
Hatay(Antakya) ilimizin harita üzerinde yerinin gösterilmesi.
Hatay hakkında bilgi: Hatay, inanç turizmi merkezleri, antik kentleri ve yaylalarıyla turizm potansiyeline sahip bir ildir. En önemli ovası: Amik Ovası En önemli körfezi: İskenderun Körfezi.Tek doğal gölü: Gölbaşı (Balık )Gölü.
Hatay ilinin ilçelerinden İskendurun’un harita üzerinde gösterilmesi.
İskenderun Ovası’nın fotoğraflarının gösterilmesi
Ülkemizde bulunan ova isimlerinden birkaç tane örnek verilmesi:
Adana: Çukurova - Aydın: Büyük ve Küçük Menderes Ovası
Ülkemizde bulunan dağ isimlerinden birkaç tane örnek verilmesi Ağrı: Ağrı Dağı (Ülkemizin en yüksek dağı), Bursa: Uludağ, Erzurum: Palandöken Dağı, Kayseri: Erciyes Dağı,
Ek Bilgi: Yaşadığımız ili coğrafi anlamda tanıma. (AYDIN)
İlimizdeki dağlar: Aydın Dağları(Oyuk Dağı (1479 m), Samsun Dağı (1237 m), Madran Dağı (1618 m), Gökbel Dağı (1412 m), Beşparmak Dağı (1350 m), Cevizli Dağı (1819 m), Bey Dağı (1674 m)'dır.
İlimizdeki ovalar: Aydın Ovası (Koçarlı", "Çerkeş", "İncirli" ve "Söke" ovaları, "Çine Ovası")
İlimizdeki akarsular: Büyük Menderes Nehri, Küçük Menderes Nehri, Çine Çayı, Karasu, Akçay ve Dandalas Çayıdır. Göller: Bafa Gölü Baraj: Kemer Barajı
Evimizde yetişen çiçekler nelerdir? Saksı çiçekleri Bahçeli bir evde hangi meyve ağaçları yetiştirilebilir?
Anahtar Kelime Çalışması
(Etkinlik:1) pınar, şeftali, oluk,şirin ,köylü kızı kelimeleri paragraf yazılması.
Metnin ilk ve son cümlesinin okunması.Metnin tahmin edilip 2.Etkinliğe yapılması.
Görsellerin inceletilip takunyanın bulunması, tanımının yapılması.Takunya:Tabanı tek parçadan olumuş ve üstten bir kayışla parçası ile ayağa takılması sağlanan bir çeşit ayakkabı.
2.DERS:
Metnin öğretmen tarafından okunması. Öğrenciler tarafından okunması.
Dinleme CD sinden dinletilirken,cümlelerdeki boşlukları doldurmak için
3.Etkinliğin yaptırılması. Paylaşarak okuma yaptırılması,bilmedikleri kelimeleri belirlemeleri.Cümleden yola çıkarak anlamlarının bulunması.
Kına çiçeği:
Yıldız çiçeği:
Kadife çiçeği:
Metin İnceleme:
Metinde geçen kahramanlar kimdir? Ayşegül ve yazar(Refik Halit Karay)
Metnin başlığı içeriği yansıtıyor mu? Neden? Hayır J
Metnin ana fikri nedir? Vatanımız havası,suyu,meyveleri ve insanlarıyla;yer,çiçek,pınar ve insan adlarının güzelliğiyle cennet gibi bir yerdir.
4.Etkinliğin yapılması.,
5.Etkinliğin yapılması.
3.DERS:
Eş anlam çalışması.6.etkinliğin yapılması.
Konuşma çizgisi yani uzun çizginin açıklanması.7.Etkinliğin yapılması.
İmza atmanın öğretilmesi: El yazısı ile adımızın ilk harfiyle birlikre soyadımızın kendimize özgü biçimde yazılması demek olduğunun belirtilmesi. Ardından 8.etkinliğin yapılması.
Verilen kelimelerle ilgili anlamlı cümle oluşturma için 9.etkinliğin yapılması.
Metinde geçen köy,akarsu,dağ,çiçek adları buldurulur.Altları çizilir.İsimlerin varlıkları karşılayan kelimeler olduğu sezdirilir.Adlar ile ilgili ek çalışma yapılması.(somut ve soyut adlar,kılavuz kitapta yer almamaktadır.ek çalışmadır)
SOMUT ( MADDE) İSİMLER
Duyu organlarımızla ( görme, işitme, koklama, tat alma, dokunma ) hissedebildiğimiz, varlıklara somut ( madde ) ismi denir. Diğer bir deyişle elle tutup gözle görebildiğimiz varlık adlarına somut adlar denir.
Örnek: Toprak, kalem, ağaç, kapı, …
SOYUT ( MÂNÂ) İSİMLER
Varlıklarını duyu organlarımızla hissedemediğimiz fakat zihnimizde canlandırabildiğimiz kavramların adlarına soyut ( mânâ ) adları denir. Diğer bir deyişle elle tutup gözle göremediğimiz varlığını akıl yoluyla bilebildiğimiz adlara denir.
Örnek: Sevgi, ahlak, kötü, …
Aşağıdaki tabloda yer alan somut ve soyut isimleri örnekteki gibi çarpı işareti koyarak işaretleyiniz.
SÖZCÜK
|
SOMUT
|
SOYUT
|
SÖZCÜK
|
SOMUT
|
SOYUT
|
kapı
|
x
|
saygı
| |||
üzüntü
|
x
|
kin
| |||
kalem
|
halı
| ||||
sevgi
|
sevinç
| ||||
korku
|
kağıt
| ||||
otobüs
|
melek
| ||||
ahlak
|
kitap
| ||||
inanç
|
kötü
| ||||
köpek
|
arkadaşlık
| ||||
ayakkabı
|
güneş
| ||||
çirkin
|
uyku
| ||||
yemek
|
yatak
| ||||
fedakârlık
|
güzel
| ||||
el
|
sevgi
| ||||
çiçek
|
aşk
| ||||
nefret
|
Dünya
| ||||
dağ
|
çirkin
| ||||
iyi
|
dost
| ||||
insan
|
bebek
| ||||
tencere
|
iyi
|
4.Ders:Sıfat kavramını kazandırmak amacıyla 10.etkinliğin yapılması.Sıfatlarla ilgili ek çalışma yapılması.(eğitimhaneden seço58 öğretmenimizin gönderdiği dökümandır.)
VARLIKLARIN ÖZELLİKLERİNİ BELİRTEN KELİMELER( SIFATLAR)
Varlıkları,adlarını belirterek anlatırız..Varlıklar,farklı özelliklere sahiptir.Varlıkları anlatırken,onların özelliklerini belirten kelimeler de kullanırız.
Aşağıdaki örnekleri inceleyelim.Altı çizili kelimelerin anlamlarına dikkat edelim.
Yaşlı adam,bastonuna dayanarak yürüyordu.
Şu kırık pencerenin önünde lütfen durma.
Cümledeki adam ve pencere kelimeleri,varlıkların adlarıdır.Yaşlı ve kırık kelimeleri,bu varlıkların özelliklerini belirtmektedir.
Aşağıdaki örnekleri lütfen inceleyelim.
Kırmızı araba Yuvarlak masa
-Nasıl araba? -Nasıl masa?
-Kırmızı. –Yuvarlak
Arabanın rengini belirtiyor. Masanın biçimini belirtiyor.
Taze ekmek Güzel bebek
-Nasıl ekmek? -Nasıl bebek?
-Taze -Güzel.
Ekmeğin durumunu belirtiyor. Bebeğin durumunu belirtiyor.
İki kuş Şu tavuk.
-Kaç kuş? Şu kelimesi,tavuğu işaret yoluyla belirtiyor.
-İki.
Kuşların sayısını belirtiyor.
Varlıkların durumlarını,biçimlerini,renklerini,sayılarını veya yerini belirten kelimelere sıfat( ön ad)denir.
Sıfatlar,her durumda isimlerle birlikte kullanılır ve isimlerden önce yazılır.
SORU: “Genç adam,iki kardeşini sıcak odasına çağırdı.” Cümlesinde geçen aşağıdaki kelimelerden hangisi sıfat(ön ad) değildir?
A.genç B. iki C. sıcak D. Odasına
CEVAP: Odasına kelimesi sıfat değildir.Çünkü sıfatlar isimlerle birlikte kullanılır.İsimlerden önce gelirler.Sıfatları bulmak için “Nasıl”, “Kaç”, “Hangi” sorularından uygun olan sorulur.
Nasıl adam? Kaç Kardeş? Nasıl oda?
-Genç.(sıfat) -İki.( Sıfat) -Sıcak.(Sıfat)
ETKİNLİK ÇALIŞMASI
Aşağıdaki atasözlerinde bulunan sıfatları karşılarına yazalım.
ATASÖZLERİ SIFATLAR(ÖN ADLAR)
İki karpuz bir koltuğa sığmaz. İki
Ağır taş yerinden kalkmaz. …………………
Al elmaya taş atan çok olur. …………………
Tek kanatla kuş uçmaz. …………………
Arabayı ihtiyar öküz çeker. …………………
Yalnız taş duvar olmaz. ………………….
Bir elin nesi var,iki elin sesi var. ………………….
Meyveli ağacı taşlarlar. ………………….
Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır. ………………….
SORU:Aşağıdaki cümlelerden hangisi sıfat değildir?
A.Şu adam yabancı değil. B. Bu kızı bir yerden tanıyorum.
C. Bana öteki adamı getirin. D. Beridekini daha önce görmedim.
CEVAP:D şıkkında sıfat yoktur.Çünkü şu,bu, öteki,beriki kelimeleri sıfat olmasına rağmen, “D”şıkkındaki beriki kelimesi bir adı tamamlamadığı için sıfat değildir.
ETKİNLİK ÇALIŞMASI
Aşağıdaki cümlelerde bulunan sıfatları karşılarına yazalım.
CÜMLE SIFATLAR
Bu köy,bu dağ,bu şehir hepsi bizim. bu
Öteki defteri götür,bu defteri getir. ……………….
Bu söz onun değil. ……………….
Beriki adam,ileriki adamdan daha iyi gibi. ……………….
Bu çocuklar çok iyi. ………………
Bu kuyudan değil,öteki kuyudan su iç. ……………….
Şu arabadan indim,bu arabaya bindim. ………………..
Gerideki at,ileridekini geçecek. ……………….
SORU: “Dördüncü sınıfta topu topuna on öğrenci vardı” cümlesinde sıfat olan kelime hangisidir?
Cevap: Bu cümlede iki tane sıfat vardır.Biri dördüncü diğeri on kelimeleridir.Nedeni bu kelimeler isimlerden önce gelmişler onların sırasını ve sayısını belirtmişlerdir.
SORU:Aşağıdaki kelimelerin hangisinde sıfat yoktur?
A. Bazı işçiler işe gelmedi. B.Kimi işçiler işe geldi.
C. Birkaç işçi işi bırakmış. D. Fabrika müdürü işçileri çağırıyor.
CEVAP: “D” seçeneğinde sıfat yoktur.Çünkü;bazı,kimi,birkaç,her,gibi kelimeler sıfatları kesin olarak değil de belli belirsiz belirtmektedir.
ETKİNLİK ÇALIŞMASI
Aşağıdaki cümlelerde geçen sıfatları karşılarına yazınız.
CÜMLELER SIFATLAR
Her köpek ısırmaz. Her
Her kuşun eti yenmez. ……………….
Kimi ağaç meyve verir,kimi ağaç sevgi verir. ……………….
Çoğu insan toplumda nasıl davranmasını bilmiyor. ……………….
Bütün kışı evinde geçirdi. ……………….
Kimi çocuk erken büyür. ………………
Birkaç köpek bana saldırdı. ……………….
Bazı insanlar daha çok okuyor. ……………….
SORU: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat yoktur?
A. Kaç lira paran var? B. Hangi şehirde oturuyorsun?
C. Ne iş yapıyorsun? D. Kimi aradınız?
CEVAP: “D” şıkkında sıfat yoktur.Çünkü; kaç,hangi,ne kelimeleri bir ismi belirttikleri için
sıfattırlar.Bununla birlikte ne kadar, nasıl ,kaçar , kaçıncı , neredeki gibi kelimler de isimlerle birlikte kullanılırsa sıfat olurlar.
Türkçe Sıfatlar(Önad) Ev Tekrar çalışması
- “Şu” kelimesi, hangi seçenekte sıfat olarak kullanılmıştır?
- Sunu da aldın mı?
- Şu kadın bana bakıyor.
- Ben şunu demek istiyorum.
- Onun yanına şunuda koy.
2.“Bu köy; sıcakkanlı insanları ve yemyeşil bahçeleri ile ünlüdür.” Cümlesinde kaç tane sıfat vardır?
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4
3.“Dedemin küçük bahçesinden kiraz topladım.” Cümlesinde sıfat olan kelime hangisidir?
A. dedem B.küçük C.bahçesinden D. Kiraz
4.“ Ankara’da kaç gün kalacaksınız?” cümlesinde sıfatla ilgili hangisi doğrudur?
- Varlığın durumunu belirtiyor.
- Varlığı soru yoluyla belirtiyor.
- Varlığın sayısını belirtiyor.
- Varlığın rengini belirtiyor.
5.“ İyi” kelimesi hangi şıkta sıfat olarak kullanılmamıştır?
A. Doğru hesap iyi dost kazandırır.
B. Öğretmenin söylediklerini iyi anlamamışsın.
C. İyi öğretmen ,iyi öğrenci yetiştirir.
D. İyi öğrenci öğretmenin söylediklerini yapar.
6.“Şu köpek,bu evin önünde sabahtan beri havlıyor.” Cümlesinde geçen “şu,bu”kelimeleri ne tür kelimedir.?
A. edat B. zamir C.fiil D. Sıfat
7.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat soru yoluyla belirtilmiştir?
- Araba aldığını duydum, doğru mu?
- Sizin evde kaç çocuk var?
- Hanginiz benimle gelecek?
- Bu işi nasıl hallettin?
8. “ Evin içine girince kırmızı halılar,yuvarlak masalar ve yeni eşyalar gördüm.”cümlesinde kaç tane sıfat vardır?
A. 2 B. 3 C.4 D. 5
9. “Güzel yurdumun, tatlı insanları sizi görmek bizi ne kadar mutlu etti anlatamam.”cümle- sinde hangi kelimeler sıfattır?
A. güzel ---- tatlı
B. yurdumun -----insanları
C. sizi -----görmek
D. bizi ----- mutlu
10. “Her şey sevgiyle güzel” cümlesinde sıfat olan kelime hangisidir?
A. her B. Şey C.sevgiyle D. güzel
11“ Yemyeşil gözleri ile bana bakıyordu.” Cümlesinde sıfat (ön ad) olan kelime hangisidir?
A. Yemyeşil B. Gözlerini C. Bana D.Bakıyordu.
12.Aşağıdakilerden hangisinde ilk kelime, varlığın biçimini nitelemektedir?
- yeşil gömlek B.hasta kadın C.Yuvarlak masa 4.Susuz kuyu
13. Aşağıdakilerden hangisinde ilk kelime sıfat değildir?
- Mavi deniz B.Kılık kıyafet C.Derin kuyu D.Genç kız
14.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde karşılaştırma anlamı vardır?
- Bugün iki saat ders çalıştım
- Bir hafta sonra köye gideceğiz.
- Rıfkı,bizim sınıfın en çalışkan çocuğu.
- Yarın beden eğitimi dersi var.
15.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “karşılaştırma “vardır?
- Bütün sınavlardan yüksek notlar alıyor.
- Doğum günümde en güzel hediyeyi almışsın.
- Hazırladığın sofra çok nefisti.
- Ben de en az senin kadar çok çalışıyorum.
16.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde(altı çizili olan) mecaz anlam yoktur?
- Ağır paketleri taşımakta zorlanıyordu.
- Herkes eğitim konusuna yeteri kadar eğilmelidir.
- Yeni öğretmenimiz tatlı dilli biriydi.
- Sıcak bir tebessümle içeri girdi.
17.Aşağıdaki cümlelerden hangisinin sonuna soru işareti konulmalıdır?
- Bunları senin kafana kim soktu
- Hangisini istediğini unuttum
- Bugün hep beraber geziye gidiyoruz
- Yarın biz de geziye gidiyoruz
18.“Küçük kız annesini arıyordu.” Cümlesinde hangi kelime sıfattır?
A. küçük B. kız C. annesini D. Arıyordu
19-Varlığın rengini, biçimini, durumunu, sayısını bildiren sözcükler sıfattır.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde varlığın rengini bildiren bir sözcük kullanılmıştır?
A. Hükmediyor uçsuz bucaksız göklere. B. Aşıyor yüce dağları, engin denizleri.
C. Altın saçları dalgalanıyor rüzgârda. D. Yeleleri alevden al bir ata binmiş
20.“Şimdi şu soruyu kim çözecek?” cümlesinde varlığın özelliğini bildiren sözcük hangisidir?
a) Kim b) şu c)soru d)şimdi
5.DERS:
Nasıl bir yerde yaşamak istersiniz?
Hangi coğrafi bölgemizde yaşıyorsunuz?
Bölgemiz hangi tarihi,doğal,turistik yerleriyle tanınır?
Soruları tahtaya yazılır. Beyin fırtınası yaptırılır.
Anahtar kelimeler tekrar hatırlatılır.(pınar, köylü kızı, köy, su, çiçekler) defterlerine bu kelimelerden betimlemeli bir şekilde yazı yazmaları istenir.
(Betimlemeli(tasvir) anlatım hatırlatılır. Arkadaşlarını betimleyerek betimlemeli anlatım yaptırılabilir).
6.DERS:Serbest okuma metni (Peri Bacaları) Sessiz ve sesli okuma yaptırılır.Anlattırılır.
J İyi dersler J Hazırlayan: Lale Yazgan Sınıf 4-A(eylulada1)
