Dengesiz Ana Baba Tutumları

Bu tutum anne-baba arasındaki görüş ayrılığı şeklinde ortaya çıkabileceği gibi anne veya babanın şahsında yaşanan değişken davranış biçimi olarak da görünebilir. Bu tutum aşırı hoşgörü ile sert cezalandırma arasında gidip gelme biçiminde görülür. Disiplin vardır ama ne zaman nerede uygulanacağı belli değildir. Bu nedenle çocuk davranışlarının sonunda neler olacağını bilemez. Bu tutum içinde olan anne babalar çocuğun bir gün önce görmezden geldikleri bir davranışını ertesi gün azarlar ya da cezalandırırlar, bunun nedeni de büyük olasılıkla o zamanki ruhsal durumlarıdır.

Dolayısıyla çocuk davranışının doğru ya da yanlış oluşuna değil, “ne zaman yaparsam ceza alırım” diye düşünür. Anne babasının değişik davranış kalıplarına sahip olması, çocukların da bilerek ya da bilmeyerek bu kalıpları benimsemelerine yol açmaktadır. Bu tarz içinde yetişen çocukların kendilerine güvenleri yoktur. Karasız çekingen olabilecekleri gibi başkaldıran, asi davranışlar da sergileyebilirler.

Anne babanın, çocuğun yanında, “çocuk konusunda” birbirlerini eleştirmeleri, birinin olumlu yaklaşımına diğerinin olumsuz tutumu ya da taraflardan birinin çocuk kayırması, çok sıklıkla rastlanan terbiye yanlışlarındandır.

Bir diğer yanlış ve kararsızlık örneği, anne veya babanın şahsında yaşanır. Böyle bir durumda çocuğa sözünü dinletmek için çaba sarf eden annenin, bir isteğini yaptırmak üzere, önce yumuşak tonda konuştuğu, ardından sesini yükselttiği, çocuğun istediğini hala yerine getirememesi halinde dövdüğü, ardından da diz çöküp özür dilediği görülür.

Disiplinde tutarlılık çocukların neyi yapıp neyi yapamayacaklarını öğrenmelerine yardım eder ve böylece daha az engellenme daha az incinme duygusu yaşanır. Ana babalar hangi davranışların kabul edilebilir ve kabul edilemez olduğu konusunda aralarında anlaşmış olmaları çocuğun toplumsallaşma çabalarına katkıda bulunabilirler.

Çocukların kendi davranışlarını kontrol edebilen bireyler olmalarında tutarlı ebeveyn davranışları çok önemlidir. Ailede bir çocuğun eğitiminden sorumlu olanların davranış ve beklentilerinde tutarsızlığa düşmeleri gelir. Anne tarafından önemsenen ya da hoş görülen bir davranışın baba tarafından yasaklanması çocuğun kişilik gelişimi üzerinde kalıcı olumsuz etkiler oluşturur.

Anne babanın çocuk yetiştirme konusunda sergileyecekleri tutarsızlık ve uyumsuzluk, kısa süre içinde çocuğun anne ve babaya uygun, farklı davranış standartları geliştirmeleri ile sonuçlanacaktır. Çocuğa konulan makul ve gerekli sınırların, kişilik gelişimi ve kendi davranışlarını kontrol edebilme yeteneğini desteklemesi, anne-babanın davranışlarındaki tutarlılığa bağlıdır.