MADDEYİ TANIYALIM
1. Madde
Nedir?
Çevremizde bulunan bütün canlı ve
cansız varlıklara madde denir.
İçinde yaşadığımız evimiz, seyahat ettiğimiz otomobil,
minibüs, okuduğumuz kitap, yazı yazdığımız defter, yediğimiz yiyecekler,
içtiğimiz su, hava, toprak birer maddedir.
2. Madde İle
Cisim Arasındaki Fark Nedir?
Günlük
hayatımızda kullandığımız eşya ya da aletler maddelerin işlenmiş halidir. Su
içtiğimiz cam bardağın, sınıfımızdaki sıranın neden yapıldığını düşünelim. Cam
bardak camdan, sıra ağaçtan yapılır. Bu durumda şöyle diyebiliriz: Ağaç, madde;
ağaçtan yapılmış sıra cisimdir. Kısaca; maddenin işlenmiş ve şekil almış haline
cisim denir.
Sıra, masa, kitap, kalem birer
cisimdir. Bu varlıkları düşündüğümüzde aklımıza şekilleri gelir. Cisimler eşya ya da alet olarak adlandırılır. Bardak, tabak, çanta, buzdolabı, bakır
tencere, halı eşyadır. Pense,
tornavida, testere, bıçak ise alettir.
3.
Maddenin Beş Duyu Organımız İle Fark Edilen Özellikleri Nelerdir?
Her maddenin kendine özgü özelliği
vardır. Maddelerin bazı özelliklerini duyu organları-mızla algılarız.
Fırından yeni çıkmış bir ekmeğin
kokusunu koklama duyumuz olan burnumuzla algılarız. Dokunduğumuzda onun sert
veya yumuşak, sıcak veya soğuk olduğunu algılarız. Ekmekten bir parça koparıp
ağzımıza atarak tadını hissederiz. Gözümüzle ekmeğin rengini görürüz.
4.
Maddeleri Niteleyen Özellikler Nelerdir?
Maddeleri saydam-opak, sert-yumuşak,
parlak-mat, esnek-berk, suyu çeken-suyu
çekmeyen, suda batan-suda yüzen,
pürüzlü-pürüzsüz, renk ve koku gibi özelliklerine göre niteleriz.
Saydam ve
Opak Maddeler:
Su, cam, hava gibi ışığı geçiren
maddelere saydam; metal, tahta, taş
gibi ışığı geçirmeyen maddelere de opak
maddeler denir. Saydam maddeler çeşitli renklerde olabilir.
Sert ve
Yumuşak Maddeler:
Bazı maddeler sert, bazıları
yumuşaktır. Tahtaya çakılan çivi sert,
tahta çiviye göre yumuşaktır.
Tahtayı kesen testere demiri kesemez. O halde demir tahtadan serttir.
Taş parçasına parmağımızı bastırırsak şekli değişmez,
oysa bir sünger parçasına parmağı-mızı bastırırsak şekli değişir. Taş sert, sünger yumuşaktır.
Sert plastikten yapılmış bir cetvel ısıtılırsa
yumuşar, esnek bir hal alır.
Parlak ve
Mat Maddeler:
Altın yüzük, çelik tencere, gümüş tabak parlaktır. Araba lastiği, kömür, odun,
toprak mattır.
Esnek ve
Berk Maddeler:
Sapan lastiği, mutfak süngeri, ambalaj lastiği esnektir. Kalem, tahta, porselen tabak berktir. Esnek maddeler bükülebilir.
Berk maddeler ise bükülemez.
Sağlam ve
Kırılgan Maddeler:
Cam sert yapılı bir maddedir. Ancak
camdan yapılmış bardağa çekiç ile vurulursa bardak kırılır. Demir levha çekiçle
dövülerek şekillendirilebilir. Demir, camdan daha sert olmadığı halde camdan
sağlamdır.
Suyu
Çeken ve Suyu Çekmeyen Maddeler:
Yağmur yağdığında bahçede fazla su
birikmez. Çünkü toprak suyu çeker.
Beton veya asfalt yollarda ise su birikir. Bunun nedeni beton ve asfaltın suyu
çekmemesidir.
Yere su döküldüğünde yeri temizlemek için pamuklu
kumaş kullanırız. Çünkü pamuklu kumaşın su çekme özelliği vardır. Yapısında
naylon bulunan kumaşlar suyu çekmez.
Bu nedenle şemsiye, yağmurluk gibi eşyalar naylon kumaştan yapılır.
Suda Batan
ve Suda Batmayan (Yüzen) Maddeler:
Bazı maddeler suda
batar, bazıları ise batmaz ve su
yüzeyinde yüzer. Maddelerin suda batması veya yüzmesi büyüklüklerine bağlı
değildir.
Taş, madeni para suda battığı halde; yaprak, plastik
top, tahta gibi maddeler suda batmaz.
Pürüzlü ve
Pürüzsüz Maddeler:
Bazı maddelerin yüzeyi pürüzlü, bazılarının yüzeyi
pürüzsüzdür. Cam şişenin yüzeyi pürüzsüzdür.
Ayakkabımızın altı ise pürüzlüdür. Ayakkabımızın
altı da cam şişenin yüzeyi gibi pürüzsüz olsaydı yürürken kayıp düşerdik.
Yüzeyi pürüzlü bir ağaç parçası
rende, zımpara ve cila kullanılarak pürüzsüz,
kaygan bir yüzeye sahip hale getirilebilir.
Renk ve Koku:
Birçok maddenin kendine has bir rengi ve kokusu
vardır. Altın sarı, tuz ve şeker beyazdır. Kolonya, sarımsak ve soğanın kokusu
vardır. Tuz ve şekerin kokusu yoktur. Bazı maddelerin rengi zamanla
değişebilir. Üzüm taze iken sarı, kuruyunca kahverengi olur.
5. Mıknatıs
Her Maddeyi Çeker Mi?
Bir masanın üzerinde toplu iğne, çay kaşığı, silgi ve
kurşun kalem olduğunu düşününüz. Bu eşyalara mıknatıs yaklaştırıldığında çay
kaşığı ve toplu iğne mıknatıs tarafından çekildiği halde, silgi ve kurşun kalem
mıknatıs tarafından çekilmez.
6. Maddeleri
Nitelemek Her Zaman Kolay Mıdır?
Maddeleri nitelemek her zaman kolay değildir. Çünkü
duyu organlarımız ile niteleyemeyeceğimiz maddeler vardır. Örneğin; bir balon
içerisine doldurulan gazın özelliklerini beş duyu organımızla tespit edemeyiz.
7.
Maddelerin Özellikleri İle Gündelik Hayatta Kullanım Alanları Arasında İlişki
Var Mıdır?
Her madde aynı özelliklere sahip değildir. Bu nedenle
günlük yaşamda kullanılan eşya, alet ve makinelerin yapımında kullanılacak
maddenin özelliği ön planda tutulur.
Dayanıklı tüketim malları (buzdolabı,
çamaşır makinesi) sert ve uzun süre deforme olmayan demirden yapılır.
Havlu, fanila gibi eşyalar pamuklu kumaştan yapılır.
Çünkü bu kumaşlar su çekme özelliğine sahiptir.
Evimizin, okulumuzun pencerelerine cam takılır. Çünkü
cam, ışığı geçirir.
Bebeklerin biberonları plastikten yapılır. Çünkü
plastik kolayca kırılmaz.
8. Madde,
Cisim, Malzeme, Eşya Arasındaki İlişkiyi Açıklayınız
Maddenin şekil almış haline cisim denildiğini öğrenmiştik. Örneğin tencere çelikten yapılmış
bir cisimdir. Yemek pişirmek için
kullanılır. Bu nedenle bir mutfak eşyasıdır.
Tencerede pişirilecek pilav için gerekli malzemeler
ise su, pirinç, tuz ve yağdır.
Koltuk bir ev eşyasıdır.
Ağaç, kumaş ve süngerden yapılır. Ağaç, kumaş ve sünger koltuk yapımında
kullanılan malzemelerdir. Koltuk belli bir şekli olduğundan cisimdir.
Çekiç, demirden yapılmıştır. Belli bir şekli
olduğundan cisim, çivi çakmak
amacıyla kullanıldığından alettir.
Kullandığımız alet ve eşyalar son şeklini alıncaya
kadar bazı işlemlerden geçer.
Buğday tarladan toplanır. Değirmende un haline gelir.
Un fırında hamur haline getirilerek belli bir şekil verilir. Daha sonra
pişirilir, pişmiş olan hamur ekmek adını alır.
Pamuk tarladan toplanır. Fabrikada çeşitli işlemlerden
iplik haline getirilir. İplik dokuma tezgâhında dokunur ve kumaş adını alır.
Kumaş belli şekillerde kesilir, dikilir ve elbise adını alır.
9. Maddeler
Doğada Kaç Halde Bulunur?
Bir buz parçasını elinize alıp sıkınız veya bir
çekiçle kırınız. Buz sert bir yapıya mı sahiptir?
“Buz sert
yapılı, katı bir maddedir.”
Bir kabın içine bir miktar buz koyup ısıttığınızı
düşününüz. Buz erir mi?
“Buz erir
yani katı halden, sıvı hale geçer.”
Kaba biraz daha ısı vermeye devam edip elinizi kabın
üstüne tutarsanız eliniz nemlenir mi?
“Eliniz nemlenir, elinizi nemlendiren suyun buhar halidir.”
Madde doğada katı,
sıvı ve gaz olmak üzere üç halde
bulunur.
10. Katı
Maddelerin Özellikleri Nelerdir?
Yapıları serttir. Belli bir hacimleri ve şekilleri
vardır. Değişik katıların sertlikleri aynı değildir. Örneğin; demir kaşık ile
lastik topun sertlikleri farklıdır. Katılar sıkıştırılınca hacimleri küçülmez.
11. Sıvı
Maddelerin Özellikleri Nelerdir?
Zeytinyağı, su, alkol, benzin gibi maddeler sıvı maddelerdir. Sıvılar, katılar gibi
sert yapılı değildir. Konuldukları kabın şeklini alırlar. Belirli bir şekilleri
yoktur.
12. Gaz
Maddelerin Özellikleri Nelerdir?
Su buharı, benzin buharı ve hava gaz maddelere örnektir. Gaz maddeler bulunduğu kabın şeklini alır
ve hacim olarak hepsini kaplar. Sıvı ve katı maddelerden daha hafiftir. Gaz
maddelerin belirli bir şekli ve hacmi yoktur. Gazlar çok küçük hacimlere
sıkıştırılabilir.
13. Maddenin
Ölçülebilen Özellikleri Nelerdir?
Maddenin ölçülebilen özellikleri hacim ve kütledir.
14.
Maddelerin Kütleleri Nasıl Ölçülür?
Katı maddelerin kütlelerini eşit kollu terazi
kullanarak ölçeriz. Kütle, maddeyi
niteleyen ölçülebilir bir özelliktir. Maddelerin kütleleri kilogram (kg) veya
gram (g) birimleri kullanılarak ifade edilir. 1 kg= 1000 g’dır.
Sıvıların kütlelerini ölçmek içinse katı maddeden
yapılmış kap kullanmak gerekir. Sıvıların kütlesi ölçülürken önce kabın kütlesi
tartılır, sonra içine sıvı madde konulup tekrar tartılır. Son bulunan miktardan
kabın kütlesi çıkarılarak kabın içindeki sıvının kütlesi bulunur.
Örneğin; bir kilogramlık süt şişesinin kabının kütlesi
100 gram
ise şişenin içindeki sütün kütlesini bulmak için;
Gaz maddelerin kütlesi biraz daha zor
ölçülür. Bir voleybol topunu hava ile şişirmeden tartınız. Bulduğunuz değeri
yazınız. Sonra topu şişirip tekrar tartınız. Bulduğunuz değerden önceki değeri
çıkarınız. Bulduğunuz fark voleybol topunun içindeki havanın kütlesidir.
15.
Maddenin Hacmi Nasıl Ölçülür?
Her cismin uzayda kapladığı bir yer vardır. Örneğin;
içi su dolu bir bardağın üzerine biraz daha su koyduğumuzda su taşar. Odun dolu
sobaya içindeki odunlar yanmadan tekrar odun koyamazsınız.
Sıvıların hacimleri dereceli silindir
ile ölçülür. Sıvıların hacimleri litre (L) birimi ile ifade edilir. 1 litre (L) = 1000
mililitre (mL)’dir.
Gazların hacimleri de sıvılar gibi
ölçülür. Ancak gazların hacimleri ölçülürken kapalı kaplar kullanılır. Düzgün
geometrik şekli olan katıların hacimleri hesaplanarak bulunur. Düzgün olmayan
geometrik şekillerin hacimleri ise sıvıların hacmi gibi bulunur.
Kitap dikdörtgenler prizması
biçimindedir. Kitabın boy (uzunluk), en (genişlik), yükseklik (kalınlık) olmak
üzere üç boyutu vardır.
Bu üç boyutun uzunluğu birbiriyle
çarpılırsa kitabın hacmi bulunur.
16.
İnsanlar İşleyerek Maddeyi Değiştirebilirler Mi?
Şeftali, dalından koparılarak
yenilebilen doğal bir meyvedir. Ancak şeftali farklı şekillerde de tüketilir.
Şeftaliler toplanarak fabrikada sıkılır ve suyu şişelere doldurularak tüketime
sunulur. Bir şişe şeftali suyu şeftalinin işlenmiş halidir. Şeftali reçeli ve
marmelâdı da şeftalinin işlenmiş halidir. Şeftali kurutulurken de bazı
işlemlerden geçirilir.
Şeftali nektarı adı altında satılan
ise yapay meyve suyudur. Çünkü şeker, su ve şeftali aroması (hoş kokusu) ile
gıda boyaları kullanılarak elde edilir.
Yemek yemek için kullandığımız çatal,
bıçak, kaşık; yemek pişirmek için kullandığımız çelik tencere doğada hazır
halde bulunmaz. Bunlar çeşitli madenlerin işlenmiş halidir. Çiçek, ağaç, taş,
toprak, su, demir gibi maddeler doğada hazır halde bulunur.
Doğada hazır halde bulunan maddelere doğal madde, doğal maddelerin
işlenmesiyle elde edilen maddelere işlenmiş
madde denir.
Ağaç kesildiğinde doğal, marangozda kapı veya pencereye dönüştürüldüğünde işlenmiş maddedir. Tahta, ağaçtan elde
edilir. Tahta yerine kullanılan sunta ise tutkal ve odun talaşından elde edilen
işlenmiş maddedir. İnekten sağılan
süt doğal maddedir. Pastörize süt,
peynir ve yoğurt ise sütün işlenmiş halidir.
İplik, yünden, pamuktan elde edilen
bir üründür. İplik, kumaş üretiminde kullanılan bir malzemedir. Bu nedenle iplik ara
üründür.
Deri doğal madde, ayakkabı işlenmiş
maddedir. Kaşık, soba, otomobil, mobilya, kalem, silgi, lastik doğal
maddelerin işlenmesi sonucu elde edilen eşyalardır.
17. Yapay
Madde Nedir?
Evimiz, okulumuz gündüzleri güneş ışığı ile
aydınlanır. Güneş doğal ışık kaynağıdır.
Geceleri evlerimizi aydınlatmak için kullandığımız lamba ve mum ise yapay ışık kaynaklarıdır.
Besin maddesi olarak da kullandığımız birçok yapay madde vardır. Örneğin piyasada
su, şeker ve gıda boyaları kullanılarak yapılmış meyve suları satılmaktadır. Bu
tür meyve suları yapay maddelerdir.
Ancak doğal meyvelerden elde edilmiş meyve sularının dayanıklılığını arttırmak
için yapay madde eklense de bu tür meyve sularına yapay madde denmez.
Soya fasulyesi kullanılarak yapılan kuşbaşı et ve
kıyma lezzeti doğal olana yakın yapay
maddelerdir. Mutfağımızda temizlik işlerinde kullanılan mutfak süngerleri
de yapay maddedir.
18. Doğa
Olaylarının Madde Üzerine Etkileri Nelerdir?
Doğa olaylarının etkisinde kalan birçok madde değişik
yapılar oluşturur. Örneğin peri bacaları sel sularının uzun yıllar kayaçları
aşındırması sonucu oluşmuştur. Tarihi eserlerdeki yıpranma ve aşınmaların
nedeni de yağmur, rüzgâr, sel gibi doğa olaylarıdır.
Aşırı sıcaklık farklılıklarının olduğu yerlerde,
gündüz ısınıp genleşen kayalar geceleri soğuyunca büzülür ve çatlar. Şiddetli
rüzgâr taşıdığı kum ve toprak parçalarını kayalara çarparak aşındırır.
Akarsular kayaların parçalanmalarına sebep olur. Sel ve erozyon yeryüzünde
yüzey şekillerinin değişme nedenlerindendir. Dalgalar da kıyıları aşındırır.
19. Doğal
Kaynaklar Kullanılırken Nelere Dikkat Edilmelidir?
İhtiyaçlarımızı karşılamak için doğal kaynakları
kullanırız. Hava, su, toprak, madenler, ormanlar doğal kaynaklardır. Günümüzde
Dünya nüfusu hızla artmakta, bu artışa paralel olarak da doğal kaynaklar hızla
tüketilmektedir. İnsanoğlu doğal kaynakları hızla tüketmenin yanı sıra
bilinçsiz davranışlarıyla mevcut kaynaklara da zarar vermektedir. Hava, toprak,
su kirlenmekte; orman yangınları nedeniyle her yıl binlerce ağaç yanmaktadır.
Plastik, pil, deterjan, tarım ilaçları, metal kutular,
petrol atıkları doğada kalıcı kirliliğe neden olur. Fabrikaların ve evlerin
bacalarından çıkan dumanlar, plansız kentleşme, nükleer santrallerden sızan
radyoaktif maddeler, taşıtların egzoz gazları hava kirliliğinin
nedenlerinden-dir. Kirlenen hava, canlı yaşamını olumsuz yönde etkiler.
Fabrika atıklarının, lağım sularının, organik
maddelerin, tarım ilaçlarının deniz ve akarsu-lara karışması su kirliliğinin
nedenlerindendir. Su kirliliğini önlemek için fabrikalarda arıtma tesisleri
kurulmalı, evlerimizin lağım suları arıtılmadan akarsulara verilmemeli, hava
kirliliği önlenmelidir.
Günümüzde kullanılan enerji miktarı önemli ölçüde
artmıştır. Enerji elde edilirken petrol, maden kömürü, doğal gaz gibi
kaynakların kullanımından kaçınılmalıdır. Çünkü bu maddeler gün geçtikçe azalmaktadır.
Su, petrol gibi enerji kaynaklarını, besinleri,
giysileri kullanırken tutumlu olmalıyız. Bilinçli
tüketici, ülkesinin doğal kaynaklarına zarar vermeyen tüketicidir.
Bilinçsizce tüketilen her madde bitki örtüsünü yok eder, doğadaki madde döngüsünde
aksamalara neden olur.
20.
Maddelerin Sıcaklığı Nasıl Ölçülür?
Radyo veya televizyonda verilen hava tahmin
raporlarında kimi zaman şöyle bir cümle duyarız. “Yarın Trabzon’da hava
sıcaklığı 18º olacak.” Hasta olduğumuz zamanlar büyüklerimiz vücut sıcaklığımızı
ölçerler. Sıcak yaz günlerinde, “Bu oda çok sıcak, pencereleri açalım.” deriz.
Havanın, vücudumuzun ya da ortamın sıcaklığını ölçmek
için termometre denilen araç
kullanılır. Sıcaklık derece selsiyus
cinsinden ifade edilir ve “ºC”
şeklinde gösterilir. Termometreler
suyun erime ve kaynama noktası esas alınarak yapılır.
21. Sıcak ve
Soğuk Maddelerin Birbirine Temasları Sonucu Sıcaklıkları Değişir Mi?
Masanın üzerinde duran bardağa elimizle dokunalım.
Daha sonra bardağa bir miktar buz koyup bir süre bekleyelim. Bardağa tekrar
dokunduğumuzda bardağın öncekine göre daha soğuk olduğunu hissederiz. Çünkü
bardak sıcak, buz soğuk olduğundan ikisi arasında ısı alışverişi olmuştur. Bu
ısı alışverişi sırasında bardağın sıcaklığı azalmıştır.
22. Maddede
Hal Değişimi Nasıl Gerçekleşir?
Bildiğiniz gibi maddeler doğada katı, sıvı ve gaz
olmak üzere üç halde bulunur. Göldeki su sıvı haldedir. Bir miktar göl suyu
buzdolabının buzluğunda bir süre bekletildiğinde donar. Buz, suyun katı halidir.
Bu buz oda sıcaklığında bir süre bekletilirse erir, yani sıvı hale geçer. Su bir tencerede ısıtılırsa bir süre sonra kaynar
ve buharlaşmaya başlar. Buhar suyun gaz halidir.
Sıvı haldeki maddenin ortama ısı vererek katı hale
geçmesine donma denir. Katı haldeki
maddenin ortamdan ısı alarak sıvı hale geçmesine erime denir. Sıvı haldeki maddenin ısı alarak gaz haline geçmesine buharlaşma denir.
23. Isı
Maddelerin Yapısında Değişiklik Meydana Getirir Mi?
Isı bazı maddelerin yapısında değişiklik meydana
getirir. Örneğin bir miktar toz şeker ısıtılırsa, siyahlaşır ve şeker olma
özelliğini yitirir. Yakılan kömür kül haline gelir, kül tekrar yakılmaz. Isı
etkisinde kalan bazı maddeler erimez, bozulur.
24. Saf
Madde ve Karışım Nedir?
Su ve şeker saf
maddedir. Limonata, tuzlu su, şekerli su ve ayran ise karışımdır. Limonata karışımdır; çünkü içinde şeker, su ve limon
suyu vardır. Su saf maddedir. Çünkü içinde kendisinden başka bir madde yoktur.
Limonata örneğinde olduğu gibi iki ya da daha fazla maddenin özelliklerini
kaybetmeden bir arada bulunmaları ile oluşan maddeye karışım denir.
Karışımlar kendilerini oluşturan maddenin özelliğini
taşır. Karışımı oluşturan maddelerin miktarı her oranda olur. Örneğin ayran, yoğurt ve sudan meydana gelen
bir karışımdır. Bir ölçü yoğurdun içine istersek iki, istersek üç ölçü su
koyabiliriz.
25. Çözünme
Nedir?
İçinde su bulunan iki kaptan birine şeker, diğerine
kum koyup karıştırınız. İyice karıştır-dıktan sonra şeker koyduğunuz kabı
kontrol ediniz. Suyun içinde şeker görünüyor mu? Şekere ne oldu? Şekerin su
içinde görünmeyecek şekilde dağılmasına çözünme,
oluşturduğu karışıma da çözelti
denir. Şimdi şekerli sudan bir kaşık alınız. Kaşığın oda sıcaklığında kurumasını
bekleyi-niz. Kuruyunca kaşığı yalayınız. Şeker tadı aldınız mı? Şeker
kaybolmamış değil mi?
26. Erime ve
Çözünme Arasındaki Fark Nedir?
Şekerin su içinde çözülmesi ile mumun erimesi aynı
olay değildir. Erime; katı haldeki
bir maddenin ısı alarak sıvı hale geçmesidir. Çözünme ise bir maddenin çözücü bir madde içinde görünmeyecek hale
gelmesidir. Birkaç karanfili bir su bardağına koyup karıştırınız. Sudan bir
miktar içiniz. Karanfil tadı aldınız mı? Sizce karanfil tadı almanızın nedeni
nedir? Karanfildeki bazı maddeler çözünerek suya geçmiş olabilir mi?
Deniz suyu neden tuzludur?
Su çok iyi bir çözücüdür. Topraktaki tuzlar yağmur
sularıyla çözünür. Yağmur suları akarsularla denizlere taşınır. Denizlerde
buharlaşma hızlı olduğundan deniz suyundaki tuz oranı artar. Bu nedenle deniz
suyu tuzludur.
27.
Karışımlar Kendilerini Meydana Getiren Maddelere Nasıl Ayrılır?
Maddeler birbiri ile her oranda karıştıkları gibi
basit fiziksel işlemlerle de ayrılabilir. Ayırma yöntemlerinden bazıları
şunlardır:
Süzme ve
Yüzdürme:
Katı bir madde ile sıvı bir madde birbirlerinden
süzülerek ayrılır. Örneğin suda haşladığınız makarnayı süzmek için süzgeç kullanırsınız.
Birbirine karışmış farklı yoğunluktaki katı maddeler
sıvı içinde yüzdürülerek ayrılır.
Annenizi pilav yaparken izlediniz mi? anneniz pirincin
içinde bulunan yabancı maddeleri su içerisinde yüzdürerek ayırır. Pirinç dibe
çöker, yabancı maddeler su yüzeyinde kalır.
Mıknatısla
Ayırma:
Mıknatıs; demir, nikel ve kobaltı çeker. Bu maddeler yabancı
maddelerle karıştırıldığında birbirinden mıknatıs
yardımıyla ayrılır. Demir talaşını yerdeki tozların içinden mıknatıs yardımıyla ayırabiliriz.
Buharlaştırma:
Tuzlu su bir karışımdır. Tuzun su içinde çözünmesiyle
oluşmuştur. Tuz ve suyu birbirinden ayırmak için buharlaştırma yöntemi kullanılır.
YAZININ WORD HALİ
