Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin Açılışı,
3. Sınıf Türkçe Çalışma Kitabı, Dinleme Metni,
5N1K Etkinliği
1914 (bin dokuz yüz on dört) yılında çıkan Birinci Dünya Savaşı’na katılan Osmanlı Devleti, savaşta yenik düştü. Yurdumuz, düşmanlar tarafından işgal edildi.
Her ilden temsilciler seçildi ve Ankara’ya gönderildi. 23 Nisan 1920 (bin dokuz yüz yirmi)’de Mustafa Kemal’in önderliğinde Türkiye Büyük Millet Meclisi açıldı.
Çocukları çok seven Atatürk, bu önemli günü çocuklara bayram olarak armağan etti. Her yıl 23 Nisan gününü, Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı olarak kutluyoruz.
EK BİLGİ
TBMM'NİN AÇILMASI (23 Nisan 1920) (8. SINIF)
TBMM'NİN AÇILMASI (23 Nisan 1920)
Ø Mustafa Kemal, Milleti temsil edecek bir meclis oluşturmak için çalışmalara başlamış, İstanbul'daki milletvekillerinin de Anadolu'ya geçmesini sağlamıştır.
Ø Boş kalan milletvekillikleri seçimle dolduruldu.
Ø 23 Nisan 1920'de Meclis Ankara'da açıldı.
Ø Böylece Amasya Genelgesi'nde de belirtildiği gibi milletin, geleceği ile ilgili kararları kendisinin alabileceği bir meclis açılmış oluyordu. Mustafa Kemal meclis başkanı seçildi.
Ø Başlangıçta Kurucu Meclis adı verilmesine rağmen tepkilerden çekinildiği için yeni kurulan bu meclise Olağanüstü Meclis adı verildi.
NOT: KURUCU MECLİS: Yeni bir devlet kurmak amacıyla kuruluş için gerekli kararlan alan, yeni anayasa yapan ve yeni devletin esaslarını belirleyen heyet temsilcilerinden oluşan bir meclistir.
TBMM'NİN ALDIĞI İLK KARARLAR.
1. Hükümet kurmak zorunludur.
2. Geçici devlet başkanı veya padişah vekili atama doğru değildir.
3. Meclis başkanı aynı zamanda hükümetinde başkanıdır,
4. Yasama, yürütme, yargı yetkileri meclise aittir.
5. Padişah ve halifenin durumunu meclis belirleyecektir.
6. Meclis, yürütme yetkisini hükümet aracılığı ile kullanır.
7. Türkiye devleti TBMM tarafından yönetilir ve hükümeti TBMM hükümeti adını alır.
8. TBMM'nin üstünde herhangi bir güç yoktur.
Kararların Yorumu
Ø Yeni Türk devleti resmen kuruldu.
Ø Meclis geçici değil, süreklidir.
Ø Milletin egemenliği kesin olarak gerçekleşti.
Ø Güçler birliği esası benimsendi.
Ø Meclis hükümeti sistemi kabul edildi.
Ø Mustafa Kemal, hem meclis hem hükümet başkanı oldu.
Ø Meclisin tek amacı vatanı kurtarmaktır. Bu yüzden mebuslar arasındaki fikir ayrılığı gün yüzüne çıkmamıştır.
Ø Meclis açılınca Temsil Heyeti'nin görevi sona erdi.
TBMM'NE KARŞI ÇIKAN AYAKLANMALAR
Bu ayaklanmaları 4 grupta toplamak mümkündür.
I. İSTANBUL HÜKÜMETİNİN ÇIKARDIĞI AYAKLANMALAR:
a) Anzavur ayaklanması:
+ Ahmet Anzavurun Balıkesir, Bandırma civarındaki ayaklanmasıdır.
+ İtilaf devletlerinden destek almıştır.
+ Çerkez Ethem tarafından bastırıldı.
b) Kuvay-i İnzibatiye:
+ Adapazarı, Geyve dolaylarında görüldü.
+ Ali Fuat Paşa tarafından bastırıldı.
+ Hilafet ordusu olarak da bilinir.
+ Anzavur kuvvetleriyle işbirliği yaptılar.
II. İSTANBUL HÜKÜMETİ VE İŞGAL DEVLETLERİNİN BERABER ÇIKARDIĞIAYAKLANMALAR.
+ Bolu-Düzce-Hendek-Adapazarı ayaklanması: Bu ayaklanmanın esas amacı Anadolu ve İstanbul arasında tampon bölge oluşturmaktı.
+ Ali Fuat Paşa ve Refet Bey'in çabalarıyla bastırıldı.
+ Yozgat'ta Çapanoğullan, Afyon'da Çopur Musa, Konya'da Delibaş isyanları bastırıldı.
+ Milli Aşiret isyanı; Urfa'nın Fransızların işgalinden kurtarılmasında yararlan görülen Milli Aşiret daha sonraları Fransızlarla işbirliği yaparak isyan çıkardı.
III. AZINLIKLARIN ÇIKARDIĞI AYAKLANMALAR
Başta Rum ve Ermeniler olmak üzere diğer azınlıkların çıkardığı ayaklanmalardır. Sonuçta başarılı olamadılar.
IV. Kuvay-ı Milliye Taraftarlarının Ayaklanmaları
Düzenli ördü kurma çalışmalarına karşı çıkan Çerkez Ethem, Demirci Mehmet Efe gibi kişilerin çıkardığı ayaklanmalardır.
TBMM'NİN ALDIĞI ÖNLEMLER
Ø 29 Nisan 1920'de Hiyanet-i Vataniye Kanunu çıkarıldı.
Ø Vatana ihanet edenleri cezalandırılması. 18 Eylül 1920'de İstiklal Mahkemeleri kuruldu.
Ø TBMM'ye karşı olanların hızlı bir şekilde cezalandırılması ve toplumsal düzeni tekrar sağlamak
Ø İstanbul'dan Milli Mücadele aleyhine alınan fetvalara karşılık, Ankara'dan karşı fetvalar alındı.
Ø Kuvay-i Milliye birlikleri kaldırıldı, düzenli ordu kuruldu.
